Suw tygşytlaýyş taslamalary üçin drenaj ulgamy
Gysgaça düşündiriş:
- Suw gorag taslamalaryndaky drenaž ulgamy suw gorag desgalarynda, ýagny bentlerde, suw howdanlarynda we suw akabalarynda suw howdanlaryny boşatmak üçin ulanylýan ulgamdyr. Onuň esasy wezipesi bent göwdesiniň we bentleriň içinde syzýan suwy netijeli boşatmak, ýerasty suwuň derejesini peseltmek we gözenek suwunyň basyşyny azaltmak, şeýlelik bilen suw gorag taslamasynyň gurluşlarynyň durnuklylygyny we howpsuzlygyny üpjün etmekdir. Mysal üçin, bent taslamasynda, bent göwdesiniň içinde syzýan suw wagtynda boşadylyp bilinmese, bent göwdesi doýgun ýagdaýda bolar, netijede bent materialynyň gyrymsy berkligi peseler we bent süýşmesi ýaly howpsuzlyk howplary artar.
- Drenaj prinsipi
-
- Suw gorag taslamalarynda suw akaba ulgamy, esasan, agrawitasiýa güýji bilen suw akabasynyň prinsipini ulanýar. Suwuň derejesindäki tapawut sebäpli, suw agrawitasiýa güýjüniň täsiri astynda beýik ýerden (meselem, suw akabasynyň içindäki süzülýän ýerden) pes ýere (meselem, suw akabasynyň deşiklerine, suw akabasynyň galereýalaryna) akar. Suw suw akabasynyň deşiklerine ýa-da suw akabasynyň galereýalaryna girende, ol turba geçiriji ulgamy ýa-da kanal arkaly suw akabasynyň daşyndaky howpsuz ýere, meselem, suw howdanynyň aşaky derýa kanalyna ýa-da ýörite suw akabasynyň howdanyna akdyrylýar. Şol bir wagtyň özünde, süzgüç gatlagynyň bolmagy suw akabasynyň dowamynda topragyň gurluşynyň durnukly galmagyna mümkinçilik berýär we suw akabasynyň sebäpli suw akabasynyň ýa-da suw akabasynyň içinde topragyň ýitmeginiň öňüni alýar.
- Dürli suw tygşytlaýyş taslamalarynda ulanylyşlar
- Bent taslamalary:
- Beton bentde, suw akdyryjy deşikleri we suw akdyryjy galereýalary gurmakdan başga-da, bentiň göwdesi bilen binýadyň arasyndaky degişýän ýerde suw akdyryjy desgalar hem gurlar, bu bolsa bentiň binýadyna galdyryjy basyşy azaltmak üçin. Galdyryjy basyş bentiň aşagyndaky ýokaryk çykýan suw basyşydyr. Eger gözegçilik edilmese, ol bentiň aşagyndaky netijeli basyş stresini azaldar we bentiň durnuklylygyna täsir eder. Bentiň binýadyndan syzdyryjy suwy suw akdyryjy ulgam arkaly akdyrmak arkaly galdyryjy basyşy netijeli azaldyp bolýar. Toprak daşly bent taslamasynda suw akdyryjy ulgamyň gurluşy has çylşyrymly we bentiň göwdesiniň materialynyň geçirijiligi we bentiň göwdesiniň eňňitligi ýaly faktorlary göz öňünde tutmaly. Adatça, bentiň göwdesiniň içine dik suw akdyryjy gurluşlar we gorizontal suw akdyryjy gurluşlar, meselem, geotekstillere örtülen suw akdyryjy gum sütünleri gurnalar.
- Lewee taslamalary:
- Bentler, esasan, sil suwunyň öňüni almak üçin ulanylýar we olaryň suw akdyryjy ulgamlarynyň esasy maksady bentden we binýadyndan syzýan suwlary akdyrmakdyr. Drenaj turbalary bentiň içine gurlar, kesilen diwarlar we suw akdyryjy guýular bolsa binýadyň bir böleginde gurlar. Kesilen diwar derýa suwy ýaly daşarky suw howdanlarynyň binýadyň içine siňmeginiň öňüni alyp biler, suw akdyryjy guýular bolsa binýadyň içindäki syzýan suwlary akdyryp, binýadyň ýerasty suwunyň derejesini peseldip we binýadyň turbalary ýaly mümkin bolan betbagtçylyklaryň öňüni alyp biler.
- Rezervasiýa taslamalary:
- Suw howdanynyň suw akaba ulgamy diňe bir bendiň suw akabasyny däl, eýsem töweregindäki daglaryň suw akabasyny hem göz öňünde tutmalydyr. Suw howdanynyň töweregindäki eňňitlerde ýagyş suwy ýaly ýerüsti akabalary tutup, ony suw howdanynyň daşyndaky suw akabalaryna gönükdirmek üçin, ýagyş suwunyň eňňitleri ýuwup, suw howdanynyň bendiniň düýbüne siňmeginiň öňüni almak üçin, ony tutup alýan hendekler gurlar. Şol bir wagtyň özünde, suw howdanynyň öz suw akaba desgalary bendiň howpsuzlygyny üpjün etmek üçin bendiň göwdesinden syzýan suwuň wagtynda suw akabasyny üpjün etmelidir.
- Bent taslamalary:
| Parametr elementleri | Birlik | Mysal gymmatlyklar | Beýany |
|---|---|---|---|
| Drenaj deşikleriniň diametri | mm (millimetr) | 50, 75, 100 we ş.m. | Drenaj akymyna we dürli ululykdaky bölejikleriň süzülmegine täsir edýän drenaj deşikleriniň içki diametriniň ululygy. |
| Drenaj deşikleriniň aralygy | m (metr) | 2, 3, 5 we ş.m. | Inženerçilik gurluşyna we drenaj talaplaryna laýyklykda kesgitlenen goňşy suw akdyryjy deşikleriň arasyndaky gorizontal ýa-da dik aralyk. |
| Drenaj galereýalarynyň ini | m (metr) | 1.5, 2, 3 we ş.m. | Suw akabalarynyň galereýasynyň kese-kesiginiň giňlik ölçegi, ol işgärleriň elýeterliligi, enjamlaryň gurnalmagy we suw akabalarynyň ýumşak bolmagy talaplaryna laýyk gelmelidir. |
| Drenaj galereýalarynyň beýikligi | m (metr) | 2, 2.5, 3 we ş.m. | Suw akdyryjy galereýanyň kese-kesiginiň beýiklik ölçegi. Ini bilen bilelikde, onuň suw akym kuwwatyny we beýleki häsiýetlerini kesgitleýär. |
| Süzgüç gatlaklarynyň bölejikleriniň ululygy | mm (millimetr) | Inçe gum: 0.1 - 0.25 Orta gum: 0,25 - 0,5 Çagyl: 5 - 10 we ş.m. (dürli gatlaklar üçin mysallar) | Süzgüç gatlagynyň her gatlagyndaky materiallaryň bölejikleriniň ululyk diapazony, topragyň bölejikleriniň ýitmeginiň öňüni almak bilen birlikde suwy akdyryp bilmegini üpjün edýär. |
| Drenaj turbalarynyň materialy | - | PVC, Polad Turba, Çugun Demir Turba we ş.m. | Drenaj turbalary üçin ulanylýan materiallar. Dürli materiallaryň berkligi, korroziýa garşylygy, bahasy we ş.m. boýunça tapawutlary bar. |
| Drenaj akymynyň tizligi | m³/sag (sagatda kub metr) | 10, 20, 50 we ş.m. | Drenaj ulgamy arkaly bir wagtyň dowamynda akdyrylýan suwuň möçberi, drenaž kuwwatyny görkezýär. |
| Maksimum drenaj basyşy | kPa (kilopaskal) | 100, 200, 500 we ş.m. | Adaty we ekstremal iş şertlerinde onuň durnukly işlemegini üpjün edýän suw akaba ulgamynyň çydap biljek iň ýokary basyşy. |
| Drenaj eňňidi | % (göterim) ýa-da Dereje | 1%, 2% ýa-da 1°, 2° we ş.m. | Suwuň akmagyny üpjün etmek üçin agraýyş güýjüni ulanyp, akaryş turbalarynyň, galereýalaryň we ş.m. egiliş derejesi. |
